ગઝલ....કરો  બધું  સગેવગે ....

હવા જ વાવળે ચડી : કરો બધું સગે વગે ,
જરા  ઉકેલતા ગડી : કરો  બધું સગે વગે .

અમે જ ચીંથરાં ગણી ફગાવતા ગયા હતા ,
જરૂર  એમની  પડી : કરો  બધું  સગે વગે .

બનેલ હોય છે બનાવ આપણી જ ભીતરે ,
મળે  નહી  છતાં કડી : કરો બધું સગે વગે.

ઘણીયવાર આદરી તલાશ તો નદી તણી ,
ગલી જ એમની જડી : કરો બધું સગે વગે .

અવાજ મેઘનો થયો ,થયોય વરસવો શરૂ ,
જરાક  ઓઢણી   અડી : કરો બધું સગે વગે .

જરાક સાવ    ચબરખી કરી કરી કરેય શું ?
કરી  શકેય  વા -ઝડી : કરો બધું સગે વગે.

"મધુર હોય માવઠું." "મધુર તો અષાઢ છે ."
ચકો -  ચકી  કરે લડી : કરો બધું સગે વગે .

                                                - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ચકલી ઉર્ફે તું / હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '[વિશ્વ ચક્લીદિન સ્પેશ્યલ ]

અજવાળાનું બિબુ ચકલી ,
અંધારાનું છીબું ચકલી .

ચકલી મતલબ ચપટીક સૂરજ લઈને વહેતું ઝરણું ;
ચકલી મતલબ તારી આંખનું સપનું કંકુવરણું .

ચીંચી નો વરસાદ ચકલી
પરોઢનો પરસાદ ચકલી .

ચકલી ઉર્ફે ઈશ્વર ઉર્ફે કાવ્ય ઉર્ફે કાવ્યનો વિસ્તાર ;
ચકલી ઉર્ફે ઋચા ઉર્ફે આરત ઉર્ફે જીવતરનો છે સાર .

ભોળપણનો આકાર ચકલી ,
ખીંટી નો શણગાર ચકલી .

ચકલી ઉર્ફે ભરચક ભરચક દરિયો બાંધ્યો ટીપે ,
ચકલી ઉર્ફે અઢળક મોતી  વેરી દીધાં છીપે .

ચકલી મતલબ મારી ઈચ્છા ,
ચકલી મતલબ તારી ઈચ્છા

ચકલી ઉર્ફે  ભોળું ભોળું સમણું છે નવજાત ,
ચકલી ઉર્ફે હરતીફરતી રંગોળીની ભાત .

ચકલી ઉર્ફે ઈચ્છા ઉર્ફે તું ઉર્ફે ..............

ગઝલ....શ્વાસ આપ 

એક - બે ઉછીના કોઈને શ્વાસ આપ ,
જે ન માગે , દોસ્ત ! એને ખાસ આપ.

ખેવના વૈપુલ્યની ના નાથ કોઈ ,
આંખ ના અંજાય એ અજવાસ આપ .

સોય તો છે સાંધવા તૈયાર આજ ,
ફક્ત દોરા જેવડો વિશ્વાસ આપ .

ચીતર્યા ગુલાબનું હું કેનવાસ ,
આવ 'ને ખોબો ભરી સુવાસ આપ .

ઈશ્વરે દીધી તને ભૂગોળ આમ ,
તું રચી પાછો હવે ઇતિહાસ આપ .

હા , અધૂરો અંતરો પણ ઈટ થાય ,
આપ ,પડઘા જેમ એને પ્રાસ આપ .

શબ્દની હોડી તરાવું આજકાલ ,
હે હરિ !તું અર્થનો પ્રવાસ આપ .

                                          - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ગઝલ / હેમંત ગોહિલ

શબ્દને   ઝંઝેડવામાં  સાવધાની રાખજે તું ,
અર્થ પાક્કા  વેડવામાં સાવધાની રાખજે તું .

સાંકડું છે   સાવ મોઢું  આયખાની  બાટલીનું ,
જિંદગીને  રેડવામાં  સાવધાની  રાખજે તું .

લાગતી જે સાવ પોચી ;ભોંય છે ખડકાળ અંદર ,
એ  ગઝલને  ખેડવામાં  સાવધાની રાખજે તું .

છોડશે ના એ કદી પીછો પછીથી જિંદગીભર ,
એષણા   છંછેડવામાં   સાવધાની રાખજે તું .

ગીત... કાનમાં કહે છે એને 

કાનમાં કહે છે એને ખાનગી કે'વાય તો સાનમાં કહે છે એ શું ?
બતાવને જીવણા ,તું .

આમ તો બધાંની વચ્ચે હોય છે આકાશ તોય ,
એકલા અટૂલા સાવ ઝૂરવાનું ;
ઝંખના હશે કે હશે મામલો જો ઝાડવાનો ,
ખાતર તો બેઉમાં છે પૂરવાનું .
વાતમાં વસે છે એને વ્હાલપ કે'વાય તો જાતમાં વસે છે એ શું ?
બતાવને જીવણા ,તું .

ખોબલા ભરીને હું તો ઓરતા રે ઓરતી ,
સાનભાન તો સાવ ઓલવાયા ,
પંડમાં ધરીને દોમ અટકળના દરિયાને ,
વાયરા તો ગોળગોળ વાયા .
છીપમાં વસે છે એને મોતી કે'વાય તો પ્રીતમાં વસે છે એ શું ?
બતાવને જીવણા ,તું .

                                     - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ગીત ... સીસમનો ઢોલિયો 

સીસમનો ઢોલિયો હો બંગડીની જોડ
નીંદરની વારતામાં ઊગ્યા રે કોડ ...કોડ રણક્યા કરે .

પીળો ઉજાગરો હળવેક ચૂમ્યો
પાંપણ ના પરદે પંછાયો ઝૂમ્યો
શૂળ જેવું આરપાર રેશમની સોડ
કાળઝાળ અંધારે ઓરતાના છોડ ...છોડ મહેક્યા કરે .

વરસાદ પીધાનો વહેમ નીતરે
સમજણનું જળ ગલગોટા ચીતરે
જળ હારે ઢેફલાને ભીંજ્વાની હોડ
જીવતર યાને કે સપનાની દોડ ...દોડ બટકયા કરે .

                                                          - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર'

ગઝલ / હેમંત ગોહિલ

હવે જ્યોત ફ્ગફ્ગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો ,
અજવાસ ડગમગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો .

નથી રાતના અંધારની મને  રાહમાં અડચણ કદી ,
કોઈ યાદ ઝગમગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો

કહી દો  ચમનને  મોકલે  નહી કોઈ  દી ખૂશ્બૂ મને ,
ખુદ શ્વાસ મઘમઘ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો।

કોઈ  કાફલો  ઝૂકી ગયો  જરા  સાંઢણી ઝૂકાવતાં ,
હજી રાહ તગતગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો।

દિવસો બધાં પાછા વળી નિજ નીડમાં  આવી ગયા ,
ફરી સાંજ લગભગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો।

રણની  તરસ  ભડકે બળે  અહી  ઝાંઝવાના  રૂપમાં ,
પછી રેત ધગધગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો.

ગીત / હેમંત ગોહિલ

કાગળ જેવી જાત ; જાતમાં અગ્નિ મેં કોરાવ્યો ,
સૈયર !અગ્નિ મેં કોરાવ્યો .
મૂકી પટોળે ભાત ;ભાતમાં દરિયો મેં દોરાવ્યો ,
સૈયર !દરિયો મેં દોરાવ્યો .

લખી લાભ -શુભ કંકુવરણા ,
ધબકારામાં ઘૂંટ્યા ;
સગપણ જેવા શ્રીફળ ઘરને ,
ઉંબર આવી ફૂટ્યા .
દીવે ટાંગી રાત ; રાતમાં અંધાર મેં બોરાવ્યો ,
સૈયર !અંધાર મેં બોરાવ્યો .
નજરુંના તોરણ બાંધી મેં ,
અંજળ લીપ્યા ફળિયે ;
અટકળ પ્હેરી ઊભી હું તો ,
લોચનના ઝળઝ્ળીયે .
કોઈ મળ્યાની વાત ; વાતમાં અવસર મેં ઓરાવ્યો ,
સૈયર !અવસર મેં ઓરાવ્યો .

દીકરી ગઝલ

એટલે  તો  દીકરી સૌને   વહાલી હોય છે ,
જીવમાં  એના થકી  જાહોજલાલી હોય છે .

આયખું  અવસર બનીને  ટોડલે  ઝૂલ્યા કરે ,
પૂરતી એ સાથિયા ,જ્યાં સ્થાન ખાલી હોય છે .

વ્હાલની છે વાટ કેવળ ,વ્હાલની છે વારતા ,
ખુદ ખુદાએ  આંગળી એ રૂપ ઝાલી હોય છે .

એટલે પગલી  પડે છે ફૂલ સરખી આંગણે ,
વ્હાલની કેડી ઉપર  એ રોજ ચાલી હોય છે .

વ્હાલની  છે રોશની એ પ્રેમની છે ફૂલઝરી ,
એટલેતો   દિલમાં  રોજે દિવાલી   હોય છે 

                                        - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

એકરૂપ .... હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

વસંત ગીત ....હળવા પવનની આવી છે લહેરખી ..

હળવા પવનની આવી છે લહેરખી , લાવી છે વાત સંગ ફાગની રે લોલ 

દોરે  પતંગિયા  રંગોળી  આભમાં , પાડે  કોયલ ભાત  રાગની  રે લોલ

ઊડતા ભમરા પૂછે છે ફૂલને ,

રૂડા અવસર ક્યાંથી આવિયા રે લોલ 

વહેતા પવનમાં તડકાની પીછીએ ,

સૌરભના કોણ પૂરે સાથિયા રે લોલ 

રાતુંચટ્ટાક  કૈક પ્હેરીને સોણલાં ખાખરાની ડાળીએ ફૂટ્યા રે લોલ 

લીલેરી સીમના નીતરતા કંઠથી વરણાગી ગીતડાં વછૂટ્યા રે લોલ 

ઊડતી કુન્જડીયુંની લંબાતી હાર થઇ 

આખુંયે આભ  હવે ઝૂમે ર લોલ 

ટૌકાની ઝાંઝરી પ્હેરીને લ્હેરખી

રૂમઝૂમ  રૂમઝૂમ  ઘૂમે રે લોલ 

પ્હેરીને  પાન   નવા  ઝૂમે છે  ડાળખી લેતી  કૂંપળના  ઓવારણાં  રે લોલ 

રૂડા અવસર ક્યાંક પરબારા જાય નહીંખુલ્લાં રાખ્યાં છે મેં તો બારણાંરે લોલ

                                                     - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

'તમે નવરાશમાં જીવ્યાં .....અમે નવરાશથી જીવ્યાં .

આવો ગઝલને માણીએ ... હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ગીત ..... આતે કૌતુક કેવું !

આતે કૌતુક કેવું  ? !

મીરાં કહે છે  મોર ચણે છે ,રાણા કહે પારેવું .

પડી નગારે ડાંડી ચહુદીશ શંખ ફૂંકાવા લાગ્યા ,

મીરાં મંદિર હાલ્યા , રાણા રણમેદાને  ભાગ્યા .

મીરાં  કહે છે ઝાલરટાણું ,રાણા કહે યુદ્ધ જેવું ......

મીરાં ચંદન ઘસતા રાણા સમજ્યા કે તલવાર્યું ,

કુમકુમ  તિલક ભાલે  કીધું રક્તબિંદુત્યાં ધાર્યું .

મીરાં  મંદિર નખશિખ નીરખે , રાણા  એવું એવું ...

રાણા  કહે  પથ્થરિયા  ગઢ મેં કોર્યા ઠામે ઠામ 

મીરાં  કહે  સાગમટે  આંગણ  આવ્યાં  શાલિગ્રામ

મીરાં  કહે વરસાદ  પડે છે  રાણા કહે છે નેવું .....

               -હેમંત ગોહિલ  'મર્મર '

ગઝલ .....

ગઝલ.... મળે છે 

મન માને કે બાગ મળે છે ,
અંદર છૂપી આગ મળે છે .

રસ્તે રાખો જાત સલામત ,
ખિસ્સે ખિસ્સે ફાગ મળે છે .

ત્રિલોક હશે ત્રણ ડગલામાં ,
વામન રૂપે માગ મળે છે .

પથ્થર ડૂબ્યા એવું બોલી :
"તરતા કોને તાગ મળે છે ?

એજ વ્યથા ગણગણવી ગમતી ,
ગમતો જયારે રાગ મળે છે .

એક વખત છેડી 'તી મહુવર ,
રોજ હજીયે નાગ મળે છે .

મોત નથી મજિયારી મિલકત ,
આખે આખો ભાગ મળે છે .

 

        - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

 વાત જાણેઆમ છે .....

 

હું તને પ્હેરાય ગ્યો ,
તું હજી તો માપ લે .

              - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

મારી ગઝલ

મારી આંખ ઝીણું ફરુકશે ....... હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

તમે છલકતું રૂપસરોવર ....... હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

અટકવાની શરૂઆત વિશે.......

અટકી જા ,કહું છું દોસ્ત !
જો,
આ  અહર્નિશ આથડતો ;
હણહણતા અશ્વ શો અબ્ધિ
આખર શું પામશે ?
................વેરાઈ જતા અસ્તિત્વના કેવળ ફટકિયા ફીણ .
કાલે જ તારું બેફામ ઊછળતું રક્ત 
ગોકળગાય થી  હાર્યું ------- ભૂલી ગ્યો ?
વસૂકી ગયું હતું ઉછળવું ?
ક્ષણોના મારનારને મરેલી ક્ષણો જ મારે છે .....

રોપી દે ,
એક કૂંડામાં નામ તારું ,
સપનાના જળ સીંચ 
ટૌકાની  ડાળ ; હીંચ 
વ્યાપી જવા દે તારા લીલાછમ અસ્તિત્વ ને  પાંદેપાંદમાં .
જેનું ઉગવું મૂરઝાઈ ચૂક્યું છે 
એવા બીજને વાવવા જેવા ધમપછાડા શીદ  ?
     ...... સ્વ . કોઈને છોડવાનો નથી .
ઇચ્છાઓનો ભારેખમ ભારો મૂકી 
પોલા અસ્તિત્વને 
ભાંગવાની તારી વ્યર્થ ચેષ્ટા નો અર્થ શું ?
મંગળફેરા ફરે છે ,ખ્યાલ રાખ ,
મૃત્યુની દુલ્હન પણ અખંડ ધણી ઈચ્છે છે 
................
...... એટલે જ કહું છું , દોસ્ત !.......

                                                   -- હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

સૂરજ એટલે ....

  સૂરજ એટલે ---------------
રાતમાં ધોધમાર પડેલા અંધારના મેહ પછી
મોંસૂઝણની મીઠી મીઠી વરાપમાં
 ધરબાઈને ઊગેલું
કૂકડાની બાંગનું બીજ .
સૂરજ એટલે ....

        - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

દુહાષ્ટ્ક....

[૧ ] આભે ચમકી વીજળી ,ભીતર વરસે મેહ 

       ઓગળતો આ દેહ  પાણી જેવો  પાતળો.

[૨ ] ભીનો તરબોળ ધક્કો ને જલાગ્નીનો  ભાર 

       આવીને તું ઠાર   ભીની  ભીની  વાછટે  .

[૩]      તારા જેવા વાદળાં મારા જેવી વીજ

           વરસાવો તાવીજ ગગન વગાડે ડાકલાં.

[૪]    આપી દેતો મોરલો અવસરના એંધાણ 

        ખમવી કેમ ધાણ ? વરસે વાદળ પ્રીતના .

[૫]   મીઠી મીઠી લે 'રખી ને માટીની ગંધ 

         તારું મોઢું બંધ ? ફાંકી લેને  બૂકડે .

[૬] રાતના અંધારે રે ગીતો તમરાં ગાય 

       નીંદરડી પીંખાય  એમ ઝબૂકે આગિયા .

[૭]  કાલે કૂંપળ ઊગશે ચોગરદમ લીલાશ 

        હૈયે થાશે હાશ  ઠરશે મારો  જીવડો .

[૮] ઉભરાશે આકાશે પતંગિયાની ભીડ 

      ભૂલાશેમારું નીડ ઝાલી લેજે બાવડે 

                                           - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ગઝલ / હેમંત ગોહિલ

આ વસ્ત્ર એક જો વણાય તોય છે ઘણું ઘણું ,
મળ્યું છે એટલું મણાય તોય છે ઘણું ઘણું .

જવાબ તો બધાય પ્રેમમાં મળી જશે પછી ,
સવાલ એક હા ભણાય તોય છે ઘણું ઘણું .

કહે કબીર: ઈશ તો અસીમ 'ને અમાપ છે ,
જરાક જેટલો જણાય તોય છે ઘણું ઘણું .

નવો નથી ઉગાડવોય મોલ મારા ખેતરે ,
ભરેલ કણસલા લણાય તોય છે ઘણું ઘણું .

ભલે ન ભીતરે જવાય મુક્તકો તપાસવા ,
બહાર છીપલાં ગણાય તોય છે ઘણું ઘણું .

અહી હરે ફરે અપાર ઝૂંડ એષણા તણાં ,
કદીક એકબે હણાય તોય છે ઘણું ઘણું ,

                                - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ગઝલ .....તમારાં બારણાં ખોલો

ટકોરા  મારતા અંજળ : તમારાં  બારણાં ખોલો .
તમારી ભીતરે ઝળહળ : તમારાં બારણાં ખોલો .

અમારી  છે  અરજ કે આજ  ધીમે ઢાળજો પાંપણ ,
નજરમાં ઝૂલતી અટકળ : તમારાં બારણાં ખોલો .

નહીતર  આટલા   સમણાં કદી હલ્લો કરે આંખે ?
હશે એ પ્રેમની ચળવળ : તમારાં બારણાં ખોલો .

હવાનો  પણ  ભલા  ક્યારેક હડદોલો  અહી લાગે ,
મળે છે સુખ ક્યાં સમથળ !: તમારાં બારણાં ખોલો .

હવે  કાંઠા ધસે  હરપળ :  તમારાં બારણાં ખોલો .
નદીની જેમ હું ખળખળ : તમારાં બારણાં ખોલો .

                                -હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

   

    

      

ગઝલ .     ભાઈ ..ભાઈ

બોળી જ્યાં ચાંચ જરા સૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...
ટીપામાં સરવર બૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

ચમકારા જેમ તમે ચમકીને જંપી ગ્યા ,
અંદર હજી માહ્યલો હરૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

જીવનભર ઘૂમ્યા તોયે ફેર નથી ઊતર્યા ,
કેવા ઘૂમાવ્યા પરભૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

દિવસો ઝંઝેડીને સપના ખંખેર્યા 'તા ,
દિવસો જ હવે જો ઝૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

ફૂલોનું કાંક હશે ચોરાયું તેથીસ્તો ,
ટોળે વળ્યાં છે મધપૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

એને આંગણ પૂરે ચોમાસા સાથિયા ,
ઉનાળું ધૂળ અહી ઉડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

                          - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

દીવાસળીના લઘુ કાવ્યો / હેમંત ગોહિલ [ સાત લઘુ કાવ્યો ]

[1] દિવાસળી બળી ગઈ .....
એટલે દીવો સળગી ગયો .

[2] તું દિવાસળી ત્યાં ઘસ મા
નથી બાકસપણું બાકસમાં .

[3] દિવાસળી ઓલવાઈ ગઈ , દીવો પ્રગટાવીને .....
[4] બાકસ તો નરમાં નથી ને દિવાસળી તો નારી ,
તોય જન્માવે ઝળહળ જ્યોત ,કેવી છે બલિહારી !

[5] બાકસ નહીતર એમ કંઈ સળગે નહીં ,
નક્કી જ કોઈએ દિવાસળી ચાંપી હશે .

[6] તણખા ઝરે છે જો હજી ,
ખાલી થયેલા બાક્સે .

[7] દિવાસળીના ટોપકા માં હોય છે ટોળું ગઝલ
તણખા કરીને શબ્દના હું આગની ખોળું ગઝલ .

                                             - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ગઝલ... સંજોગ તું 

સંજોગ તું મીઠું હવે ભભરાવ મા ,
રૂઝી ગયેલા ઘાવને ચચરાવ મા

પોઢી ગયું છે સોડ તાણી સોણલું ,
ઓ શ્વાસ !તું સાંકળ હવે ખખડાવ મા .

સાંભળ જરા પાણી પણે તટને કહે :
નક્કોર પરપોટા નથી પપલાવ મા .

આકાશ ઊતરી ચીલઝડપે લઇ જશે ,
પાંખો અમસ્તી સ્હેજ પણ ફફડાવ મા .

વરસાદ તો બેઠો જ છે વરસી જવા ,
ભીની ભરેલી યાદને મમળાવ મા .

અમથો ઘસરકો વાઢ મૂકી જાય છે ,
કાજળ કરી નજરું હજી કકરાવ મા .

ફંટાય છે રસ્તો જ એના ઘર ભણી ,
નિર્દોષ પગલાંને પછી તતડાવ મા .

                                      - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ગઝલ

લ્યો ,સાચવી લ્યો દાવને બાજી હજી બગડી નથી ,
આ વાત માની જાવને બાજી હજી બગડી નથી .

લીલાશ તો ત્યાં આપમેળે સામટી ઊગી જશે ,
તું વાદળી વરસાવને બાજી હજી બગડી નથી .

પંખી બનાવી દઈશ હું એને કલા - કૌશલ્યથી ,
એકાદ પીછું લાવને બાજી હજી બગડી નથી .

આ ઝાડને મ્હોરી જવા મોસમ નથી તો શું થયું ?
હળવે જરા મલકાવને બાજી હજી બગડી નથી .

સળગી રહી છે આ હવા પણ આજ દાહક રાગથી ,
મલ્હાર જેવું ગાવને બાજી હજી બગડી નથી .

એની મજા કંઈ ઓર ને રંગત અનેરી હોય છે ,
વાવડ વગર તું આવને બાજી હજી બગડી નથી .

...- .હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ટૂકી બહરની ગઝલ :

=-== =-==
સૂર્ય જેવી વાત કાઢે ,
જીવ એમાં રાત કાઢે .

મન ખરેખર છે મદારી ,
રોજ નોખી ભાત કાઢે .

એમ ઈશ્વર છેતરે છે ,
ફૂલ જેવી જાત કાઢે .
વટ પછાડી ચાર નાખું ,
વક્ત તીડી સાત કાઢે .

સીમ લીલી કેમ થઇ ગઈ ?
ગામ તો પંચાત કાઢે .

ચેત મનવા આ જગતથી ,
અંતમાં શરૂઆત કાઢે .

... હેમંત ગોહિલ

ગીત.....બ્રેકિંગ ન્યુઝ

----
કેડીના કાનમાં કહેતો મારગ કે તાજાખબર તને કહું ........
વાદળની website ખોલીને આજકાલ surfing કરેછે સીમ બહુ ....

આખ્ખું download ચોમાસું કરવાને ,
મંગાવી મોર કને flopy ,
folder અષાઢના open કરીને પછી ,
મારી દીધીછે એની copy .

કીધાછે save એણે ફોરાં કંઈ એટલાં કે રેલી હાલ્યા છે page સહુ ....

ખેડેલા ચાસમાં ધરબેલા programmes ,
લગરીક ના દુષ્કાળની બીક ;
માટીની મહેકનું ફેરવીને કર્સર ,
antivirus કરે click

ફાઈલ તો ઉનાળાની ખોલીને થાય એને ક્યારે delete કરી દઉં ....

પૂછે છે password શેઢો જ્યાં સ્હેજ; ત્યાં
કહેતી :એ વાત સિક્રેટ ;
રાખી સવાર -સાંજ લીલપનું laptop
,કર્યા કરે છે એ chat .

વરસાદની સાથે રોજ e-mailની આપ -લે માં કરી બેઠી છે e -love ...

---હેમંત ગોહિલ

ચકલીની ધોધમાર ઈચ્છાઓનું ગીત

ચકલીએ ચકલાને કાનમાં કહ્યું કે તું રમેશ પારેખનું ગીત ગા;
ભરમા રામ રામ જીરે .
આકળ વિકળ મારા થઇ જાયે આંખ કાન,એવો વરસાદ લઇ આવ,જા .
ભરમા રામ રામ જીરે.
આયખું તો ગોટમોટ પીછાનો ગુચ્છ ,એમાં ઝંખનાનો મોર કેમ ગૂંથવો?
ફળીયે પવન પૂરે મલ્હારી સાથિયાને , કંઠે ડૂમાય મને ઠુંઠવો,
વાયરાની વણબોટ વાછટ વીણીને મને સસ્મિત કરી દે કે ચકી ખા :
ભરમા રામ રામ જીરે .
રેલાતું જાય રોજ સામેનું ફળિયું જળવંતી છાંટના હિલ્લોળે ;
મારી ઈચ્છાનો એક પરપોટો ધૂળની ઢગલીમાં પાંખ ઝબકોળે ,
માલીપા મેઘધનુષ્ય મ્હોરે રંગીન; તું ચોમાસું ધોધમાર થા :
ભરમા રામ રામ જીરે .
ઘન ઘટા ઘનઘોર ગોરંભી હોય એવું આખ્ખું આકાશ મારે આંજવું ,
આયખું તો રોજ રોજ અંજળથી ઉટકું, શમણાને કેમ કરી માંજવું ?
આજે આળેખાવા છે ઓરતાને આભમાં ઘૂંટી દે અષાઢી વા .
ભરમા રામ રામ જીરે.
ચાસિયા જે ઘઉં પણ થૂ થૂ કરી દઉં મને ભૂરા આકાશની ભૂખ લાગી ,
દેશ કે પરદેશથી નદીયું તેડાવ , મને દરિયો પહેરવાની ખ્વાહીશ જાગી ,
કલરવ લઢાવ મારા દેહને લગાવ ,પીંછે પીંછે લવકે છે મને ઘા :
ભરમા રામ રામ જીરે.

-હેમંત ગોહિલ

ગીત / હેમંત ગોહિલ

મારશો મા કોઈ મને મ્હેણું .....
આંસુ તો બાઈ ,મારી સોળવટી આંખનું સાચુક્લું સાવ છે ઘરેણું .....

ફૂલ જેવું નામ દઈ શમણાંને રોજ સૌ ,
અંજળના જળ થકી સીંચતા ;
મ્હેક જેવી ડાળખીમાં ઝૂલાવી જાતને ,
સૌ સૌની રીતે સૌ હીંચતા .
મારી ભીતર એક યમુનાનું વ્હેણ અને વ્હેણે ઘૂમરાય છે વેણું ...

પંખીની પાંખમાંથી વેરાતું આભ ,
એમાં વાયરાઓ લાભ -શુભ ચીતરે ;
મારી ઈચ્છાનું એક ફરફરતું પિચ્છ અને
ઊઘડતા મેઘ ધનુષ્ય ભીતરે
ચીલાને કેમ કરી સમજાવું બાઈ ,કે મારગ ઊંચકીને હાલી રેણુ .....

"

ગીત .............

 મનના મુલકનો હું છું ભડરાજવી ..

મનના મુલકનો હું છું ભડરાજવી કોઈની  દખલ મને  ગમતી  નથી .

મારી  સમજણના હું આળેખું સાથિયા કોઈની નકલ મને ગમતી નથી .

હૈયે હરખનો એને અણસાર શું ? 

ચીતર્યા ચીલામાં જે ચાલ્યા કરે ,

ઊબડખાબડ ક્યાંક વણખેડી ભોમ પર 

આપણા આ રામ તો મહાલ્યા કરે .

મારગે મંજૂર છે ખીણ -નદી  કોતરો ,સફર સરલ મને  ગમતી  નથી .

ઊંચા ગઢના રે કોઈ ઊંચેરા કાંગરા ,

એવા ઊંચા રે મારા ઓરતા ,

હણહણતા અશ્વના પડઘાતા ડાબલા ,

સમણે આવીને  ઝક્ઝોરતા.

રાખું તોફાન  એક ઊછળતું  આંખમાં ,આંખો  સજલ મને ગમતી નથી .

વરસવું  એટલે કે  વાદળની જેમ 

મને નેવાંની જેમ નથી ફાવતું ,

છબછબિયાં કરી મોજ માણવામાંહોય શું ?

દોડી  મન ડૂબકી  લગાવતું .

આપો તો જળ ;જળ ઝીલેલા આપજો , બીજી  વકલ મને  ગમતી  નથી .

                                                            - હેમંત ગોહિલ  "મર્મર

તમે આવ્યાં.... હેમંત ગોહિલ

ગીત

માટે ગોકુળમાં હડતાલ છે .

                      .............................. માટે ગોકુળમાં હડતાલ છે .

કાનજી કરીને એક છોકરાનું સાનભાન ચોર્યાનું રાધા પર આળ છે .

શેરીના છોકરાઓ કરતા વાતું કે આતો કેવી છે છોકરી  ઘેલી ,

એક એક ઝાડવે ને એક એક પાંદડે છે કાનની વારતા લખેલી .

બેઠેલી હોય રોજ કદમ્બના છાંયડે ને યમુના હોય આંખમાં મઢેલી 

કોક કહે : કાલ્ય તો મોરના પીછામાં એણે ચિઠ્ઠી લખ્યાની  ભાળ છે

                           .............................. માટે ગોકુળમાં હડતાલ છે .

સમજણ  મૂકી છે એણે  શીકામાં ઝૂલતીને અધખુલ્લા રાખ્યા છે બારણાં,

નજરુંના    નેતરાને   વીંઝે છે   આમતેમ  હૈયે   વલોવે છે  ધારણા

પૂનમની  ચાંદનીમાં   બોળીને કોક દી  માંજ્યા  કરે  છે સંભારણા

ફૂટેલી મટકીને પૂછે છે  ગામ :"બોલ ,કિયા કંકર ની  આ ચાલ  છે 

                          .............................. માટે ગોકુળમાં હડતાલ છે .

વ્હેલા પરોઢીયે વહેતી થઇ વાત કે રાધાને કોઈ ના બોલાવતા ,

વાતું  તો  થાય એમાં  વાયરાને શું ? એતો રાધાનું મોઢું ખોલાવતા ,

થાકી હારીને છેક સાંજે  બોલી છે રાધા ,મોરપિચ્છ હાથમાં ઝૂલાવતા 

વાંસળીના સૂર મહીં ઘૂંટાતી વેદના 'ને ,વેદનામાં ઝાંઝરનો તાલ છે 

                          .............................. માટે ગોકુળમાં હડતાલ છે .

                                               - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ગઝલ ... એક ચપટી રાઈ....

એક ચપટી રાઈના તું અર્થને સમજી શકે ;

તુર્ત સઘળી ખાઈનાતું અર્થને સમજી શકે

વેદ  કે કુરાન સમજો જાતમાં આવી ગયા ;

ફક્ત અક્ષ્રર ઢાઈના  તું અર્થને સમજી શકે.

જિંદગી અવસર બનીને આંગણે આવી જશે ,

શ્વાસની  શરણાઈના તું અર્થને સમજી શકે.

તોજ  સમજાશે  તને સંદેશ મારા પત્રનો ,

રક્ત કે રુસ્નાઈના તું અર્થને સમજી શકે .

અર્થની ઊંડાઈને ત્યારેજ તું તાગી શકે .

શબ્દની ઊંચાઈના તું અર્થને સમજી શકે .

શ્વાસ મંજીરા અને આતમ બને તંબૂર ,જો

તોજ મીરાંબાઈના તું અર્થને સમજી શકે

                                  - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

હુંતો ઘરમાં સૂતીને જાગું બારણે રે લોલ .... હેમંત ગોહિલ  'મર્મર '

અમે સજન ,વા વિનાની વાંસળી ........  હેમંત ગોહિલ  'મર્મર '

એકમેક ... હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

થાય ભાઈ ,થાય કૈ એવુંયે થાય .....

ચમત્કાર .... હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ઓગળવાના અવસરનું ગીત ..

છમ્મ છાંટો ઝીલ્યો રે સૈયર ,પહેલવારૂકા એક .....

આખ્ખે આખ્ખી થઈ ભીની માટીની  હું મ્હેંક ........

દોથોક હોય તો દાબી લઈને 

બાંધી લઈએ ફાંટ ;

આતો આખ્ખે આખ્ખું નભ છે 

જળથી ફાટમ ફાટ 

કમખે ટાંક્યા મોરલિયા સાગમટે કરતા ગ્હેક ...

નફફટ વાયુ પાલવ ખેંચી 

કહી ગયો કંઈ વાત ;

વાંસું  વાંસું  કમાડ ત્યાં તો 

ઓગળી ગઈ 'તી જાત .

વાછાટિયાને વીંધી વાછટ આવી ગઈ હળવેક ...

બે કાંઠે ચિક્કાર છલકતી 

વહેતી જાય પરનાળ ;

રેલો થઈ હું હાલી ,ખેંચે 

નેવાંના એ  ઢાળ .

કંઈ વેળાનો ગોરમ્ભાતો રાતે વરસ્યો છેક .....

                                       - હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

સીમને મળેલા સુખનું ગીત ....

સીમ તો કેવી ખુલમખુલ્લા પડતાં ફોરાં ઝીલે ,

અમે અભરખા બાંધ્યા સૈયર ,મર્યાદાના ખીલે .

અમને સૈયર ,એમ હતું કે

 જાડી ગાર્યું લીંપું ,

તોય ટરાટું રીઝવતુંકને  

આવ્યું જળનું ટીપું .

સ્હેજ ખપેડો ખેસવતોક ને વાયરો કૈંક પૂછી લે ...

સાવ સમૂળગી સૂધ બૂધ મૂઈની 

છલકી હાલી શેઢે ;

અમે ગણી છે સમજણ સૈયર ,

આંગળિયું ને વેઢે .

અડતી વાછટ ઓશરિયે ને સણકા ઊપડે ડીલે ..

એવી લથબથ ભીંજી છેવટ 

થઇ ગઈ એતો મ્હેક ,

અમે અમારે પાલવ સૈયર ,

બેઠાં બાંધી ગ્હેંક .

બાર્ય કડાકૂટ કરતી ત્યાં તો ભીતર કોઈ વરસી લે ...

                                    - હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

ગીત ...ફાગણની વાત સખી ,નહીં બોલું ...

ફાગણની  વાત સખી ,નહીં બોલું  ફળિયે ,ફળિયું તો સાવ અળવીતરું .....

મનગમતી વારતાના મનમાં મંડાણ કરી .મનમાં ઉઘાડ  એના ચીતરું ....

સૂક્કીભઠ્ઠ ડાળખીને ફૂટે કૂંપળ એમ 

મારી ભીતર હું તો મ્હોરતી ;

એકાદું ફૂલ કોઈ આંગણામાં નીરખી 

સૌરભના સાથિયા હું દોરતી .

માથાબોળ નહાવાના એવા અભરખા કે સમણું ય લાગે છે હવે છીછરું ...

શેરીની જેમ મારી લંબાતી જાય આંખ 

પગલાંની છાપને પીછાણવા ;

પીંછા ગણવાની વાત લાગે છે હાથવગી 

ઊડ્યા અવસર કેમ  આણવા ?

પૂછે પરનાળ મને નેવાની વારતા તો ,નળિયું ભાંગીને કરું  ઠીંકરું ..

એકલ દોકલ ક્યાંક ટૌકો ખરતો ને એનો 

રેશમિયો લાગે છે ભાર ;

ઠેસ જેવું હોય તો સમજ્યું સમજાય ,આતો 

ભીતરમાં વાગે ભણકાર 

વાદળ વિનાનું સાવ કોરું આકાશ તોય કેવી હું લથબથ નીતરું !!...

                                                                - હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

 

 

ગીત .. હું તો લપસી પડી ...

તોય  લપસી પડી ઈમાં ,મૂઈ ....

હરખુડી પાનિયુંને હમજાઈવું ભાળ્ય ,અલી મારગમાં ગૂડી છે કૂઈ ...

કોરોમોરો બાઈ મારો કમખો ભીંજાણો

એનાં કોરાપણાના વ્રત તૂટ્યા ,

અધકચરી ઊંઘમાંથી ઝબકેલા ઓરતા 

ઓગળીને ગાંઠથી વછુટ્યા .

ભીની હોય ભોંય ત્યાંથી આઘા રે 'વાય કૈંક એવું હમજાવતી 'તી ફૂઇ ...

રેલાતી હાય હું તો હાલી ઉતાવળી ,

ફળિયું કળાય ત્યાંતો ઓરું ,

બાર્યનું તો કીધું ઝૂડી ઝાટકીને ઠીક -ઠાક 

માલીપા કેમ થાવું કોરું ?

ઓલવાયા ભાનસાન એવા કે બાઈ હું તો ટેરવડે ટાંકી બેઠી તૂઇ ...

ઠાલી પડપૂછ કરે નખ્ખોદીયો વાયરો 

પાણી ઊંડું કે ઊંડાં તળ છે ?

રેલાતી જાઉં હું તો ઢોળાતી જાઉં હું તો 

જાણે કે જાત હવે  જળ છે .

તેદુની આંગણામાં આવીને બાઈ મેંતો વાવી છે ઝીણેરી  જૂઈ ...

                                                 - હેમંત ગોહિલ "મર્મર " 

 

સુખાંત ગીત ....

ચકો  ગયો છે  ક્યાંક ચોમાસું  ચણવાને માળે રેલાય છે ચકી ...

કે 'તું તું કોઈ પણે એવું કે ઓણ સાલ ભારઠ વરસાદની છે વકી ...

ફળિયે મૂકી છે આંખ 

તળિયે મૂકી છે પાંખ 

                       વરસાદી વાયરે વ્હેરાય છે ..

પીંછાની આરપાર 

વીન્ઝાતું ધારદાર 

                        કાળું આકાશ  મંડરાય છે ...

ચકી કહે :"વાદળું વરસે કે આંખ ! પણ ચડવાનું પૂર એતો નક્કી ....

ખબર્યું ના કોઈ કહે 

આંખોમાં પૂર  વહે 

                        ફળિયે ઝીંકાય છે ધ્રાસકા .

પાંખે ભટકાય કૈંક 

અંદર બટકાય કૈંક 

                         મારે છે વાયરો  આંચકા ..

એક આવતો નથી ને એક જાતો નથી :બેઉ મૂઆ છે ભારે જક્કી ..

છેવટમાં જેમતેમ 

પૂગ્યો છે હેમખેમ 

                         ચકો આળોટીને આભમાં ..

હૈયે હરખાઈને 

મીઠું મલકાઈને 

                          ચકી રેલાય શુભ -લાભમાં ..

ચકો છલકાય કાઈ છલ્લકતી સીમ જેમ ચકી કહેવાઈ જ્યાં લકી ...

                                                                  - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

 ગઝલ ...                                                             ગઝલ ..............

રેશમી વાણે વણીને ,                                                             અર્થ જેવી ધાર થઈ જા ,

દર્દ  આપે સૌ ગણીને .                                                            શબ્દ તું તલવાર થઈ જા .

છે જગત અળવીતરું ભૈ ,                                                         આંખ બેઠી આભ આંજી ,

જખ્મ શણગારે ખણીને .                                                           મેઘ મુશળધાર થઈ જા .

મોત જેવું નામ ના દ્યો ,                                                              એષણાની  આ નદી છે ,

શ્વાસ થાક્યા હણહણીને                                                              વ્યક્ત સામે પાર થઈ જા .

ખાટલાવશ થઈ પડી છે ,                                                            ડાળ  ઝૂકી છે  જરા તો ,

વેદના  ડૂસકું  જણીને .                                                                   ફૂલ જેવો  ભાર થઈ જા .

ચોપડીની વાત શીખ્યો ,                                                               એક  સામે છે અરીસો ,

હું અભણ પાસે ભણીને .                                                                બિંબ  નકશીદાર થઈ જા .

એક પંખી આજ ઊડ્યું ,                                                        

ચણ સહિત ફળિયું ચણીને .                                                                              

              - હેમંત ગોહિલ "મર્મર "                                                        - હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

                  

• ગીત ...કૂણી કૂંપળ જ્યારે ફૂટશે ...

  કૂંણી કૂંપળ જ્યારે ફૂટશે ....
  પરથમ હવાનો ગઢ હલબલશે સામટો ને છેવટમાં તડ દઈ  તૂટશે ......
  સૂરજ લઇ આવશે સોનેરી પારણું  
                           ને ઝૂલાવશે કિરણોનું ખોયું ;
  ગલઢું મોસૂઝણું ઝાકળને પૂછશે :
                           "એનું મો જઈ તેં જોયું ?"
  મીઠી વધામણીની આશાએ ડાળ ડાળ મુઠ્ઠીક પતંગિયા વછૂટશે ........
  
  
  પંખી લઈ આવશે કલરવના દેશથી ,
                            ટૌકાનું રેશમી ઝભલું ;
  ભીની માટીની મ્હેંક ઝાલીને આંગળી 
                              ધીમે મંડાવશે પગલું .
  ડાળીનો ડાયરો છાંયડાના વારસને લીલાં ક્સુમ્બામાં ઘૂંટશે ......
  
  આવીને વસંત એના લેશે ઓવારણાં ને
                        કે 'શે  કે લાલ  ઘણું  જીવો    
  મારીયે   આંખ ત્યાં ઢોળશે નજર  અને ,
                                    કે 'શે  કે અમીરસ પીઓ
  ખુદની હયાતીનો મેળવશે તાગ ત્યારે ખુદમાંથી આભ થોડું ખૂટશે ....
  

                                                         - હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

  
  
  
  
                       

આવશે ....

ભલેને આજ નહી તો કાલ આવશે ,

હશે જો ડાળખી તો   ફાલ  આવશે .

ખરાબ વેણને બતાવ ના   ફળી ,

લપાઈને  પછી   બબાલ  આવશે .

લખી  દઉં , કહે તો તામ્ર પત્ર પર ,

વ્હાલ  વાવ તું ,વ્હાલ   આવશે .

જરાક પારખીને  આવકારજો ,

જવાબમાં  ઘણાં  સવાલ આવશે .

તમે  મધુર સૂર લઇ બસ આવજો ,

પછી  ન પૂછતાં કે  તાલ આવશે ?

                                      - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '