ગઝલ

ગઝલ / હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

નવ્ય નથી : કેદુના છે ભૈ ,
ઘાવ ઘણાયે જૂના છે ભૈ .

ઝાડ ભલે લોઢાનું રાખ્યું ,
ડાળે પંખી રૂ ના છે ભૈ .

જાત નદી એની ધારું તો ,
આંખો ઊંડા ઘૂના છે ભૈ .

બાદ કરી જો તારાં માંથી ,
કારણ સઘળાં 'હું ' ના છે ભૈ .

પાંપણની અભરાઈ અડો મા,
આંસુ ઊના ઊના છે ભૈ .

એથી એ રંગીન પડે છે ,
પડછાયા પ્રભુના છે ભૈ .

એ ઉનાળો થૈને આવ્યાં ,
આંખે તોરણ લૂ ના છે ભૈ .

રોજ હાજી વાગે છે બંસી ,
પનઘટ ના કંઈ સૂના છે ભૈ .

દોષિત દિલને ગણવાનું છે ,
આંખોના જે ગૂના છે ભૈ .

ફૂલોને સમજાવો જઈને ,

ઘાવ બધાં ખૂશ્બૂ ના છે ભૈ.

ગઝલ ________ હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

જરા લ્યો , જીવને છુટ્ટો કરો જૂઓ : બને, વરસાદ આવે પણ ખરો ,
નજરની સ્હેજ છત્રીને ધરી જૂઓ : બને, વરસાદ આવે પણ ખરો .

હઠીલું આભ સંકેલી મૂકે છે વાદળાને આજ ડામચિયે ભલે ,
હથેળીમાં હથેળી પાથરી જૂઓ : બને, વરસાદ આવે પણ ખરો .

અષાઢી વાતને ઇન્સ્ટોલ કીધી છે તમે ; એ વાત જાણે છે બધાં ,
હવે ભીના પવનને સંઘરી જૂઓ : બને, વરસાદ આવે પણ ખરો .

કહો વંઠેલ તડકાને નહીં ચાલે કશીયે ધાક ધમકી બાગમાં ,
નમેલી ડાળખી પર પાંગરી જૂઓ : બને, વરસાદ આવે પણ ખરો .

તમે તો મેઘધનુષી નામને તો ખૂબ સંભાર્યું છે અનરાધાર થૈ ,
હવે લગરીક એને સાંભરી જૂઓ : બને, વરસાદ આવે પણ ખરો .

અચાનક હાથની મ્હેંદી થશે હેલી ;જરાયે વાતમાં શંકા નથી ,
કળાયલ મોરલાને ચીતરી જૂઓ : બને, વરસાદ આવે પણ ખરો .

નથી વાદળ ,નથી વાવડ ,નથી અણસાર ,ગોરંભો નથી તો વીજળી ,
ગઝલ એકાદ નવ્વી આદરી જૂઓ : બને, વરસાદ આવે પણ ખરો .

ગઝલ ________ હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

એક માણસનું હકીકતમાં જ અફવા થઇ જવું ,
કેટલું ખટકે છે મૂંગી સાવ ઘટના થઇ જવું .

હોય ક્યાં વિકલ્પ ત્રીજો દિવસોના કાયદે ,
છાંયડાઓ થઇ જવું અથવા તો તડકા થઇ જવું .

આજ મારા આંગણામાં આવવાનાં એ હશે ,
સૂચવે છે આ હવાનું કંકુપગલાં થઇ જવું .

બાઅદબ સૌ શબ્દ તો બેઠાં પલાંઠી વાળતા ,
શીખવે છે કંદરા કે કેમ પડઘા થઇ જવું .

સાવ સૂક્કીભઠ્ઠ થૈને ભોંય પડતર થઇ હતી ,
મૂળમાં છે આંખથી આંસુનું અળગા થઇ જવું .

ગઝલ ...હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

એક ઈચ્છાનેય ચાલો આજ મારી જોઈએ ,
આગ અંદર હોય એને સ્હેજ ઠારી જોઈએ .

તો હવાની લ્હેરખી થઇ જાય ખૂશ્બૂ ઓરડે ,
એમની પણ સ્હેજ ખુલ્લી એક બારી જોઈએ .

આંખ ને આંસુની વચ્ચે આજ ભીષણ યુદ્ધ છે ,
જીત માટે ચાલ ,મનવા આજ હારી જોઈએ .

છાંયડા વિસ્તારવાની આવડતને કેળવો ,
આંગણું ઘેઘૂર કરવા એક ક્યારી જોઈએ .

એમ કરતા ક્યાંક જો દર્શન હરિના થાય તો ,
સામસામી આજ આંસુ ,આવ સારી જોઈએ .

અર્થની જ્વાળા તરત ભડકો બની ફેલી જશે ,
શબ્દમાં પણ ક્યાંક છૂપી ચિનગારી જોઈએ .

ગઝલ / હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

મળી છે સાંજ એ સાબિત કરી દે તું ,
ઢળી છે સાંજ એ સાબિત કરી દે તું .

નથી અંધાર કેવળ વાર કરવામાં ,
ભળી છે સાંજ એ સાબિત કરી દે તું .

બળેલાં સ્વપ્નની છો વાસ આવે છે ,
બળી છે સાંજ એ સાબિત કરી દે તું .

હજીયે શ્વાસ ઉંહકારા કરે રોજે ,
કળી છે સાંજ એ સાબિત કરી દે તું .

હવે ફાંકયા કરું છું રોજ અંધારું ,
દળી છે સાંજ એ સાબિત કરી દે તું .

ખરેલું પાન છું : કે 'શો નહીં કે આ ,
લળી છે સાંજ એ સાબિત કરી દે તું .

ગઝલ / હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

પડેલી છાપ પગલાંની હવે ઊભો છું તેડીને ,
નથી અણસાર કે આભાસ એનો લેશ કેડીને.

હજીયે ઝણઝણાટી ખુદમાંથી સૂર થઇ વ્હેતી,
ગયું છે કોક મારા તારને હમણાં જ છેડીને .

હવે આવો અને ચાસે તમારા નામને વાવો ,
વરાંપેલા મેં ખેતરને કર્યું તૈયાર ખેડીને .

ખરેખર ગામ તો પૂનમ ગણી પૂજતું રહ્યું ;મૂક્યો
અમે ચ્હેરો તમારો ; ચાંદને આઘો ખસેડીને .

નશો રેલો બનીને એટલે તો નીતરે રુંવે,
નદી મેં ગટગટાવી છે તરસ બેફામ રેડીને .

હતી કંઈ બાંધણી એવી કે એમાં દોષ કોઈનો ક્યાં ?
ઝરૂખો ઝાડ થઇ જોયા કરે છે રોજ મેડીને .

જરા સંભાળજો મિત્રો 'ને હળવા હાથથી લેજો ,
ગઝલના રૂપમાં લાવ્યો રસીલા સ્વપ્ન વેડીને .

ગઝલ /હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

એષણાના કેટલાયે હૂક રાખે ,
રોજ ટાંગી લોક એમાં દુઃખ રાખે .

ઓહિયા કરતો રહે છે સર્વને તું ,
કાળ તું તો કેવડીયે ભૂખ રાખે .

એ કબૂલે છે બન્યા છે ભોગ જે જે ,
કે નજરમાં કોક તો બંધુક રાખે .

સોળ ઉપડી જાય એના વેણ સુણી,
જીભમાં પણ વીંઝતો ચાબૂક રાખે .

ઝાડવું વર્ષો પછી પણ છે અડીખમ ,
ડાળખીમાં યાદની સંદૂક રાખે .

હું પઠન ના પણ  કરી શકતો ય એનું ,
એ ગઝલ કાયમ મને ભાવુક રાખે .

બાળપણ શેરી ઠઠાડી નીકળે છે ,
દોસ્ત ખિસ્સામાં હજી હાઉક રાખે

તું જ ટાણું હાથથી ચૂકી ગયો ,
એમ ઈશ્વર ક્યાં કદીયે ચૂક રાખે .

ચોમાસું / હેમંત ગોહિલ /"મર્મર "

તમારી વાતમાં છલકાય ચોમાસું ,

તમારા નામનો પર્યાય ચોમાસું .

નથી જળની હજી બારાક્ષરી શીખ્યા ,

પછી સંપૂર્ણ ક્યમ સમજાય ચોમાસું .

નહીં જો લાગણીનું સીમ રાખો તો ,

નહીં કવરેજમાં પકડાય ચોમાસું .

કરો જો બંધ બારી કે ધરો છત્રી ,

ભલા તોયે નહિ અટકાય ચોમાસું .

તમારી ઓઢણી અડકી જરા અમથી ,

અને  ત્યાં સામટું વેરાય ચોમાસું .

બને કે ગામ આખું બેખબર સૂતું ,

અને શેરી મહી ઝીંકાય  ચોમાસું .

અમે ખોબો ભરીને એટલે પીધું ,

ન ડીલે એમ કંઈ ચોળાય ચોમાસું .

ગઝલ ...

કવિને તાવ આવ્યો છે 

હવે લ્યો , શબ્દનાં પોતાં તમે મૂકો : કવિને તાવ આવ્યો છે ,
તમે પાજો કરીને કાવ્યનો ભૂકો : કવિને તાવ આવ્યો છે.

પથારી રાખજો ઘેઘૂર સામેના ગઝલના ઝાડવા હેઠે 
હવે, હે અર્થની ડાળી !જરા ઝૂકો : કવિને તાવ આવ્યો છે .

નદીની જેમ છે લય-છંદની ભીનાશ ભીતર ખૂબ ઝાઝેરી ,
તમે ઓઢાડજો દરિયો હવે સૂકો : કવિને તાવ આવ્યો છે .

ઝરૂખે યાદ , થઈને નીર છલકે છે જરા સંભાળજો ,મિત્રો
છલોછલ આ ભરેલી આંખ ના લૂછો : કવિને તાવ આવ્યો છે .

ર.પા.,ગાલિબથી લઈ છેક જાઓ ને મળો જઈ સંજુ વાળાને ,
ખરો ઉપચાર એને જઈ તમે પૂછો : કવિને તાવ આવ્યો છે.

                                   હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

ગઝલ ....મને પૂછ્યા કરે છે લોક રસ્તામાં ..

મને પૂછ્યા કરે છે લોક રસ્તામાં ,
તને  ભૂલી  ગયું છે કોક રસ્તામાં ?

કરી હલ્લો મને ઘાયલ કરી દેશે ,
બને તો દોસ્ત !સમણાં રોક રસ્તામાં .

વચોવચ નામ મૂક્યું એમનું ચોરસ ,
બની બેઠું હવે એ ચોક રસ્તામાં .

હતો જે કંઠ એતો ગીરવે મૂક્યો ,
હવે આવ્યો ધરીને ડોક રસ્તામાં .

નહિ રોકાય: જે જળ છે વહી જાશે ,
ભલેને લાખ ખીલા ઠોક રસ્તામા.

નથી રોયા અમે એ વાત જૂઠ્ઠી છે ,
નથી મૂકી ખરું છે પોક રસ્તામાં .

અરે પગલાં !તમે લઈ લ્યો પરત બાનુ,
અમે રસ્તો કર્યો છે ફોક રસ્તામાં .

હવે એ જળ બધું દરિયો બની છલકે ,
તમે ઢોળ્યું હતું ખોબોક રસ્તામાં .

                        - હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

 ગઝલ : કર્ણનો હું રથ બની ઝૂકી ગયો 

કર્ણનો હું રથ બની ઝૂકી ગયો ,

તીર જેવો આ સમય ખૂંપી ગયો .

લઈ તરસ હું કેટલું દોડ્યો હતો ,
છેક સરવર પાસ જઈ ડૂકી ગયો .

શ્વાસની કેવળ ગણી મેં ગાંસડી ,
એક અવસર એમ હું ચૂકી ગયો .

મેં ખબર પૂછ્યા હતાં એ દોસ્તના ,
પાન પીળું હાથમાં મૂકી ગયો .

છાંયડાને ઝાડવા ભૂલી ગયા ,
કાનમાં શું વાયરો ફૂંકી ગયો ?!

                            

                   -   હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

ગઝલ ....સાવ એવુંયે નથી ..

આંખને લૂછી જ ક્યાં છે ? સાવ એવુંયે નથી ,

વાત ને પૂછી જ ક્યાં છે ? સાવ એવુંયે નથી .

વાંક તો એમાં અમારા હાથનો પણ ક્યાં નથી ?

ડાળખી ઝૂકી જ ક્યાં છે ? સાવ એવુંયે નથી .

વારતા હું કોતરી દઉં ફૂલની પથ્થર ઉપર ,

હાથમાં ખૂબી જ ક્યાં છે ? સાવ એવુંયે નથી .

મૂળ તો બાજી હવે નિરસ બની ગઈ  છેવટે ,

હાથમાં કૂકી જ ક્યાં છે ? સાવ એવુંયે નથી .

તોય પણ પગરવ નથીને સાવ સૂનો ઘાટ છે ,

વાંસળી ફૂંકી જ ક્યાં છે ? સાવ એવુંયે નથી .

ટેરવાના સ્પર્શથી ભડકો થયો 'તો માનશો ?

આંગળી મૂકી જ ક્યાં છે ? સાવ એવુંયે નથી .

જાય છે કડવાશ જેવું તોય ક્યાં જીહ્વા ઉપરથી ,

વેદના થૂંકી જ ક્યાં છે ? સાવ એવુંયે નથી .

 ગઝલ / હેમંત ગોહિલ "મર્મર '

થાય એવું કે બગીચે આપણે બેઠાં અને ના વાત ફૂલોની કરી કંઈ આપણે તો :થાય એવું ,થઇ શકે છે ,

જેનથી બોલ્યાં,બધું એસાવ સાદી રીતથી કે'વાય તોછે એમની એ પાંપણે તો થાય એવું ,થઇ શકે છે

રોજ મારી આંખમાં એ ઝાડ આવી રાત આખી ઝૂલતું'તું 

છમ્મલીલાં પાંદડાંની ડાળખી લઈ ખૂલતું 'તું 

લાગણીની વારતા એને ભલા સમજાય ક્યાંથી ?એકલું વેરાન આપ્યું ડહાપણે તો :

થાય એવું ,થઇ શકે છે.

એક દરિયો આંખ સામે એક દરિયો હોય એની આંખમાં પણ ,
એક મોસમ આંગણામાં ,એક એની જાતમાં પણ ,
સાવ સાચી વાત છે માની શકો તો જાતને શ્રીમંત રાખી છે હજી એ થાપણે તો :
થાય એવું ,થઇ શકે છે.

વાયદા તોરણ બની લટકી ગયા છે બારણાં જ્યાં બંધ કીધાં
ટોડલે બેઠાં હતાં એ મોરલાએ કારમા દુષ્કાળ પીધા
કેટલું થીજી ગયા અરમાન કે ના પીગળી શકતા હજી એ શક્યતાના તાપણે તો :
થાય એવું ,થઇ શકે છે.

વારતાનું એક પાનું પણ કહોને કેમ મિત્રો ,ફેરવે એ ફેરવે તો
આગ લાગી છે અડકતામાં અચાનક જો બરફના ટેરવે તો
ખુદને પણ ખુદમાંથી શખ્સ એ ભૂલી ગયો છે વાર કીધી એટલી સંભારણે તો :
થાય એવું ,થઇ શકે છે

 ગઝલ / હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

વેદનાને રોજ ઘોળે 

શાંત પાણી એમ ડહોળે .

થાય ફિક્કો છોકરો અહીં ,

ક્યાંક પીઠી કોક ચોળે .

ઠીબ આખીયે છલોછલ ,

એક ચકલી ચાંચ બોળે.

નામ તારું મેં વણીને,
ભાત પાડી છે પટોળે .

એજ તો સરપાવ પામે ,
ખુદમાંથી ખુદ ખોળે .

કોક જોખે ત્રાજવામાં ,
કોક પાંપણથીય તોળે .

જાત આખી જાય લપસી ,
એ નજરથી શુંય ઢોળે !

ચાંદ જેવું હોય જોયું ,
એમ કંઈ દરિયો હિલોળે ?

લાખ ડાહ્યા માર્ગ ખોળે ,
પ્રશ્ન પૂછ્યો છે ડફોળે .

ગઝલ / હેમંત ગોહિલ "મર્મર "

જરાક ડાળખી નમાવ એટલે ભયો ભયો ,
ગઝલ તું એમ બસ લખાવ એટલે ભયો ભયો .

ભલેને ફેરવીને મો ઊભું રહે પછી જગત ,
નજર ના એક તું હટાવ એટલે ભયો ભયો .

ખરેલ પાન આંગણાનું હું થયો હવે ભલે ,
નમીને હાથથી ઉઠાવ એટલે ભયો ભયો .

"નથી જ માનતો "-નો અર્થ એમ પણ કરી શકો
મને જરાક તું મનાવ એટલે ભયો ભયો .

ખલાસ થઇ ગયું છે યાદના ચડેલ પૂરમાં ,
નવું જ ગામ તું વસાવ એટલે ભયો ભયો .

થશે નહીં કદીય રંગ ખત્મ દુનિયા મહી ,
બને છે સ્વપ્નમાં બનાવ એટલે ભયો ભયો .

ગઝલ / હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

તમે બોલો નહીં'ને તે છતાં સમજાય એનો અર્થ શું કરવો ?
ઘણાં બોલે ઘણું 'ને ના છતાં સમજાય એનો અર્થ શું કરવો ?

હજી અંધારની આખી અદાલત ન્યાય તોળે રોજ બેસીને ,
વણે છે વાટ 'ને અજવાસ ત્યાં ફેલાય એનો અર્થ શું કરવો ?

નથી દરિયો ,નથી રેતી , નથી મોજા, નથી પગલાં, નથી કાંઠો ,
છતાંયે   દોસ્ત !તું તો ફીણ થઇ   વેરાય એનો અર્થ શું કરવો ?

નથી કંઈ વા -ઝડીમાંયે જરાયે જ્યોત એની લેશ પણ થરકી ,
તમારી   ફૂંકથી દીવો  હવે બૂઝાય   એનો   અર્થ શું કરવો ?

અમે પીડા ભરેલા ગ્લાસમાં સાકર ઉમેરીને પરત આપ્યો ,
હજી પૂછો   તમારી જાતને ,પુછાય ?એનો અર્થ શું કરવો ?

અષાઢી મેઘ મુશળધાર વરસી ભીંજવે છે ગામ આખાને ,
અમારે ધૂળમાં ચકલી હજીયે ન્હાય એનો અર્થ શું કરવો ?

તમારા નામનો મેં અર્થ ખોળ્યો,કોશ દિવસ -રાત ફેંદીને ,
મળે છે એકધારા શ્વાસ નો પર્યાય એનો અર્થ શું કરવો ?

 

 

ગઝલ....કરો  બધું  સગેવગે ....

હવા જ વાવળે ચડી : કરો બધું સગે વગે ,
જરા  ઉકેલતા ગડી : કરો  બધું સગે વગે .

અમે જ ચીંથરાં ગણી ફગાવતા ગયા હતા ,
જરૂર  એમની  પડી : કરો  બધું  સગે વગે .

બનેલ હોય છે બનાવ આપણી જ ભીતરે ,
મળે  નહી  છતાં કડી : કરો બધું સગે વગે.

ઘણીયવાર આદરી તલાશ તો નદી તણી ,
ગલી જ એમની જડી : કરો બધું સગે વગે .

અવાજ મેઘનો થયો ,થયોય વરસવો શરૂ ,
જરાક  ઓઢણી   અડી : કરો બધું સગે વગે .

જરાક સાવ    ચબરખી કરી કરી કરેય શું ?
કરી  શકેય  વા -ઝડી : કરો બધું સગે વગે.

"મધુર હોય માવઠું." "મધુર તો અષાઢ છે ."
ચકો -  ચકી  કરે લડી : કરો બધું સગે વગે .

                                                - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

 

 

 

ગઝલ....શ્વાસ આપ 

એક - બે ઉછીના કોઈને શ્વાસ આપ ,
જે ન માગે , દોસ્ત ! એને ખાસ આપ.

ખેવના વૈપુલ્યની ના નાથ કોઈ ,
આંખ ના અંજાય એ અજવાસ આપ .

સોય તો છે સાંધવા તૈયાર આજ ,
ફક્ત દોરા જેવડો વિશ્વાસ આપ .

ચીતર્યા ગુલાબનું હું કેનવાસ ,
આવ 'ને ખોબો ભરી સુવાસ આપ .

ઈશ્વરે દીધી તને ભૂગોળ આમ ,
તું રચી પાછો હવે ઇતિહાસ આપ .

હા , અધૂરો અંતરો પણ ઈટ થાય ,
આપ ,પડઘા જેમ એને પ્રાસ આપ .

શબ્દની હોડી તરાવું આજકાલ ,
હે હરિ !તું અર્થનો પ્રવાસ આપ .

                                          - હેમંત ગોહિલ  'મર્મર '

 

 

 

 ગઝલ / હેમંત ગોહિલ

શબ્દને ઝંઝેડવામાં સાવધાની રાખજે તું ,
અર્થ પાક્કા વેડવામાં સાવધાની રાખજે તું .

સાંકડું છે સાવ મોઢું આયખાની બાટલીનું ,
જિંદગીને રેડવામાં સાવધાની રાખજે તું .

લાગતી જે સાવ પોચી ;ભોંય છે ખડકાળ અંદર ,
એ ગઝલને ખેડવામાં સાવધાની રાખજે તું .

છોડશે ના એ કદી પીછો પછીથી જિંદગીભર ,
એષણા છંછેડવામાં સાવધાની રાખજે તું .

                                                  - હેમંત ગોહિલ  'મર્મર '

 

 

 

  ગઝલ / હેમંત ગોહિલ

હવે જ્યોત ફ્ગફ્ગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો ,

અજવાસ ડગમગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો . 

નથી રાતના અંધારની મને રાહમાં  અડચણ કદી ,

કોઈ યાદ ઝગમગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો

કહી દો  ચમનને મોકલે નહી કોઈ  દી ખૂશ્બૂ  મને ,

ખુદ શ્વાસ મઘમઘ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો।

કોઈ   કાફલો   ઝૂકી ગયો  જરા સાંઢણી   ઝૂકાવતાં ,

હજી રાહ તગતગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો।

દિવસો બધાં  પાછા વળી નિજ નીડમાં  આવી ગયા ,

ફરી સાંજ લગભગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો।

રણની  તરસ ભડકે  બળે અહી   ઝાંઝવાના રૂપમાં ,

પછી રેત ધગધગ થાય છે તમે પ્રીતનો પાલવ ધરો।

                                                                                    

     - હેમંત ગોહિલ  'મર્મર '

દીકરી ગઝલ

એટલે  તો  દીકરી સૌને   વહાલી હોય છે ,
જીવમાં  એના થકી  જાહોજલાલી હોય છે .

આયખું  અવસર બનીને  ટોડલે  ઝૂલ્યા કરે ,
પૂરતી એ સાથિયા ,જ્યાં સ્થાન ખાલી હોય છે .

વ્હાલની છે વાટ કેવળ ,વ્હાલની છે વારતા ,
ખુદ ખુદાએ  આંગળી એ રૂપ ઝાલી હોય છે .

એટલે પગલી  પડે છે ફૂલ સરખી આંગણે ,
વ્હાલની કેડી ઉપર  એ રોજ ચાલી હોય છે .

વ્હાલની  છે રોશની એ પ્રેમની છે ફૂલઝરી ,

એટલેતો   દિલમાં  રોજે દિવાલી   હોય છે 

                                        - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

 

 

 

 

 ગઝલ .. આ વસ્ત્ર એક જો વણાય ..

 

ગઝલ / હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

મન માને કે બાગ મળે છે ,
અંદર છૂપી આગ મળે છે .

રસ્તે રાખો જાત સલામત ,
ખિસ્સે ખિસ્સે ફાગ મળે છે .

ત્રિલોક હશે ત્રણ ડગલામાં ,
વામન રૂપે માગ મળે છે .

પથ્થર ડૂબ્યા એવું બોલી :
"તરતા કોને તાગ મળે છે ?

એજ વ્યથા ગણગણવી ગમતી ,
ગમતો જયારે રાગ મળે છે .

એક વખત છેડી 'તી મહુવર ,
રોજ હજીયે નાગ મળે છે .

મોત નથી મજિયારી મિલકત ,
આખે આખો ભાગ મળે છે .

                         - હેમંત ગોહિલ " મર્મર '

આ વસ્ત્ર એક જો વણાય તોય છે ઘણું ઘણું ,

મળ્યું છે એટલું મણાય તોય છે ઘણું ઘણું .

જવાબ તો બધાય પ્રેમમાં મળી જશે પછી ,

સવાલ એક હા ભણાય તોય છે ઘણું ઘણું .

કહે કબીર: ઈશ તો અસીમ 'ને અમાપ છે ,

જરાક  જેટલો  જણાય તોય છે ઘણું ઘણું .

નવો નથી ઉગાડવોય  મોલ મારા ખેતરે ,

ભરેલ કણસલા લણાય તોય છે ઘણું ઘણું .

ભલે ન ભીતરે જવાય મુક્તકો તપાસવા ,

બહાર છીપલાં ગણાય તોય છે ઘણું ઘણું .

અહી  હરે ફરે અપાર ઝૂંડ  એષણા તણાં ,

કદીક એકબે   હણાય તોય છે ઘણું ઘણું ,

                                        - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

  તમારાં બારણાં ખોલો / હેમંત ગોહિલ

ટકોરા મારતા અંજળ :   તમારાં બારણાં ખોલો .

તમારી ભીતરે ઝળહળ : તમારાં બારણાં ખોલો .

અમારી છે અરજ કે  આજ ધીમે ઢાળજો પાંપણ ,

નજરમાં ઝૂલતી અટકળ : તમારાં બારણાં ખોલો .

નહીતર  આટલા સમણાં  કદી હલ્લો કરે આંખે ?

 હશે એ  પ્રેમની ચળવળ : તમારાં બારણાં ખોલો .

હવાનો પણ  ભલા  ક્યારેક  હડદોલો  અહી લાગે ,

મળે છે સુખ ક્યાં સમથળ !: તમારાં બારણાં ખોલો .

હવે  કાંઠા  ધસે હરપળ : તમારાં  બારણાં ખોલો .

નદીની જેમ હું ખળખળ : તમારાં બારણાં ખોલો .

                   - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

બોળી જ્યાં ચાંચ જરા સૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

ટીપામાં સરવર બૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

ચમકારા જેમ તમે ચમકીને જંપી ગ્યા ,

અંદર હજી માહ્યલો હરૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

જીવનભર ઘૂમ્યા તોયે ફેર નથી ઊતર્યા ,

કેવા ઘૂમાવ્યા પરભૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

દિવસો ઝંઝેડીને સપના ખંખેર્યા 'તા ,

દિવસો જ હવે જો ઝૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

ફૂલોનું કાંક હશે ચોરાયું તેથીસ્તો ,

ટોળે વળ્યાં છે મધપૂડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

એને આંગણ પૂરે ચોમાસા સાથિયા ,

ઉનાળું ધૂળ અહી ઉડે રે ભાઈ ..ભાઈ ...

                                હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

ગઝલ /હેમંત ગોહિલ

સંજોગ તું મીઠું હવે ભભરાવ મા ,

રૂઝી ગયેલા ઘાવને ચચરાવ મા 

પોઢી ગયું છે સોડ તાણી સોણલું ,

ઓ શ્વાસ !તું સાંકળ હવે ખખડાવ મા .

સાંભળ જરા પાણી પણે તટને કહે :

નક્કોર પરપોટા નથી પપલાવ મા .

આકાશ ઊતરી ચીલઝડપે લઇ જશે ,

 પાંખો અમસ્તી સ્હેજ પણ ફફડાવ મા .

  .

વરસાદ તો બેઠો જ છે વરસી જવા ,

 ભીની ભરેલી યાદને મમળાવ મા .

.

અમથો ઘસરકો વાઢ મૂકી જાય છે ,

કાજળ કરી નજરું હજી કકરાવ મા 

.

ફંટાય છે રસ્તો જ એના ઘર ભણી ,

 નિર્દોષ પગલાંને પછી તતડાવ મા

                          - હેમંત ગોહિલ  'મર્મર '

.ગઝલ

લ્યો ,સાચવી લ્યો દાવને બાજી હજી બગડી નથી ,

આ વાત માની જાવને બાજી હજી બગડી નથી .

લીલાશ તો ત્યાં આપમેળે સામટી ઊગી જશે ,

તું વાદળી વરસાવને બાજી હજી બગડી નથી .

પંખી બનાવી દઈશ હું એને કલા - કૌશલ્યથી ,

એકાદ પીછું લાવને બાજી હજી બગડી નથી .

આ ઝાડને મ્હોરી જવા મોસમ નથી તો શું થયું ?

હળવે જરા મલકાવને બાજી હજી બગડી નથી .

સળગી રહી છે આ હવા પણ આજ દાહક રાગથી ,

મલ્હાર જેવું ગાવને બાજી હજી બગડી નથી .

એની મજા કંઈ ઓર ને રંગત અનેરી હોય છે ,

વાવડ વગર તું આવને બાજી હજી બગડી નથી .

...- .હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '

=-== =-==
સૂર્ય જેવી વાત કાઢે ,
જીવ એમાં રાત કાઢે .

મન ખરેખર છે મદારી ,
રોજ નોખી ભાત કાઢે .

એમ ઈશ્વર છેતરે છે ,
ફૂલ જેવી જાત કાઢે .

વટ પછાડી ચાર નાખું ,
વક્ત તીડી સાત કાઢે .

સીમ લીલી કેમ થઇ ગઈ ?
ગામ તો પંચાત કાઢે .

ચેત મનવા આ જગતથી ,
અંતમાં શરૂઆત કાઢે .

... હેમંત ગોહિલ

ગઝલ ... એક ચપટી રાઈ....

એક ચપટી રાઈના તું અર્થને સમજી શકે ;

તુર્ત સઘળી ખાઈનાતું અર્થને સમજી શકે

વેદ  કે કુરાન સમજો જાતમાં આવી ગયા ;

ફક્ત અક્ષ્રર ઢાઈના  તું અર્થને સમજી શકે.

જિંદગી અવસર બનીને આંગણે આવી જશે ,

શ્વાસની  શરણાઈના તું અર્થને સમજી શકે.

તોજ  સમજાશે  તને સંદેશ મારા પત્રનો ,

રક્ત કે રુસ્નાઈના તું અર્થને સમજી શકે .

અર્થની ઊંડાઈને ત્યારેજ તું તાગી શકે .

શબ્દની ઊંચાઈના તું અર્થને સમજી શકે .

શ્વાસ મંજીરા અને આતમ બને તંબૂર ,જો

તોજ મીરાંબાઈના તું અર્થને સમજી શકે

                                  - હેમંત ગોહિલ 'મર્મર '